Nynorskkrav kann hindra innvandrarar i å få jobb. Det fortel diskrimineringsumbodet som ottast at kravet um å kunna svara på både nynorsk og bokmål hindrar innvandrarar i å verta tilsette i staten. Ombudet tek no upp saki med Kulturdepartementet, som hev andsvaret for å handhevja mållovi:

”Hvis et krav om at alle ansatte i staten skal beherske begge målformer praktiseres strengt, vil det i praksis føre til at mange personer med minoritetsbakgrunn utelukkes fra ansettelse i staten. Det vil etter vår mening være uakseptabelt”, skriv jamstellings- og diskrimineringsumbod Beate Gangås i eit brev til departementet. Dagleg leidar i Mira-senteret for innvandrar- og flyktningkvinnor, Fakhra Salimi, sluttar seg til kravet: ”Kravet om å måtte kunne nynorsk i staten bør fjernes, fordi det diskriminerer en stor gruppe minoritetsungdom. Hvis man synes nynorsk er så viktig, bør det være obligatorisk for alle barn i skolen”, segjer Salimi (“Nynorskkrav kan hindre innvandrere i å få jobb, Bergens Tidende 21.09.2006).

Me reknar ikkje med noko anna enn at det store fleirtalet av organiserte målfolk vil protestera mot at mållovi lyt skrivast um (jamvel no når det vert argumentert med mangfelde og toleranse og ikkje med effektivisering og praktiske umsyn, slik det er til vanleg). Likevel so er det siste utspelet frå diskrimineringsumbodet faktisk berre konsekvensen av ein skakkøyrd innvandrings- og integreringspolitikk som Mållaget sjølve hev studd upp um. Norske styresmakter hev i årevis late innvandrarborn læra ”morsmålsundervisning” i staden for sidemål, og dette hev målfolk applaudert både i mållagsfråsegner og i målungdomen sitt eige prinsipprogram.

I tufti åt NMU, som siste gongen vart brigda i 2001, heiter det til dømes at “NMU stør kravet om morsmålsopplæring for framandspråklege. Dette gjev røynleg høve til å læra om og halda på dei kulturelle røtene sine”. Og i ei fråsegn vedteki på landsmøtet i 1997 gjeng dei endå lenger. Her heiter det millom anna at “Landsmøtet i NMU [...] krev at regjeringa legg tilhøva til rette for eit verkeleg fleirkulturelt Noreg der ulikskapane fær gode vokstervilkår. [...] Skal dei nye landsmennene våre overleva som eigne kulturgrupper er språket avgjerande; utan fullgod opplæring i eige språk vert det uråd å halda banda til eigen kultur.” (Landsmøtet i NMU, samla i Nidaros 14.-16. mars 1997)

Me kann ikkje sjå at det skal vera den norske staten si uppgåva å læra norske statsborgarar upp i andre språk enn eitt av dei offisielle, som er bokmål og nynorsk, eventuelt samisk i dei kommunane det skulde vera aktuelt. So lenge målet med flyktning- og innvandringspolitikken ikkje er repatriering, men integrering, er det meiningslaust å driva "morsmålsupplæring" framfor nynorsk i barneskulen.

Det er elles verdt å merka seg at i eit globalt perspektiv er det som i Noreg ofte vert umtala som minoritetsspråk, som dømes arabisk og urdu, faktisk store og tradisjonstunge språk som greider seg heilt fint utan det lovvernet og dei studnadstiltaki som er utforma for å verna eit lite og ungt mål som det nynorske.

Eit argument som hev vorte nytta til studnad for morsmålsupplæring er at det er viktugt reint neuro-lingvistisk. Det vert vandsleg å læra abstrakte termar på eit andrespråk dersom ikkje heilen alt hev ferduglaga "hyllor" som inneheld det same semantiske innhaldet, heiter det. Me skal ikkje ganga inn på nokon diskusjon no um dette argumentet er rett eller ikkje, for det er kor som er irrelevant. Det er ikkje fire-fem-åringar som ikkje hev lært seg å tala som det gjeld, men i 90% av sakene tvert um store ungar og ungdomar som både er fødde i Noreg og talar norsk flytande. Desse ungane og ungdomane treng ikkje meir upplæring i det som i praksis hev vorte eit framandspråk for dei.

Det siste sitatet frå Salimi vil me difor slutta oss til. Kjennskap til norsk språk og kultur er faktisk so viktugt for å verta integrert i det norske samfundet at det bør vera obligatorisk for alle. Å gjeva innvandrarborni fritak frå nynorskundervisning er ikkje integreringsfremjande, men fører tvert um til at dei møter diskriminering seinare i livet, slik jamstellingsumbodet no hev ettervist. Og dette problemet må takast ved roti, ikkje med nye tiltak som berre fører til diskriminering av endå større gruppor av nordmenn. Fjerning av nynorskfolket sine hardt tilkjempa rettar er definitivt ikkje vegen å gå.